การ ทานยาเพร็พ (PrEP) เป็นวิธีป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ที่มีประสิทธิภาพสูงสุดในขณะนี้ โดยเมื่อทานยาเพร็พ จะช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อกรณีที่มีความเสี่ยงสูง เช่น มีคู่นอนจำนวนมากเป็นพิเศษ คนที่มีคู่นอนติดเชื้อเอชไอวี หรือคนที่ต้องการความมั่นคงในเรื่องความปลอดภัยในการมีเพศสัมพันธ์กับคู่รัก
กลุ่มเสี่ยงไหนบ้างที่ควร ทานยาเพร็พ
เพร็พเป็นยาที่ใช้เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี โดยหลักการแล้ว กลุ่มผู้ที่ต้องการทานเพร็พ คือ ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เช่น
- ผู้มีคู่นอนที่ติดเชื้อเอชไอวี
- ผู้มีคู่นอนหลายคน หรือมีจำนวนมากเป็นพิเศษ
- ผู้ที่มีประวัติเคยติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในอดีต
- ผู้ที่มีประวัติใช้สารเสพติด หรือใช้สารเสพติดทางเพศ
- ผู้ที่มีพฤติกรรมทางเพศที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ หรือมีพฤติกรรมทางเพศที่ไม่ปลอดภัย
วิธีการทานยาเพร็พ
วิธีการทานยาเพร็พ เป็นการทานยาเพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี โดยจะต้องทานยาเพร็พทุกวันตามคำแนะนำของแพทย์ เริ่มทานยาเพร็พก่อนที่จะมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เป็นเวลาประมาณ 7 วัน และต้องทานต่อเนื่องทุกวัน จนกระทั่งไม่มีความเสี่ยงแล้ว หลังจากหยุดทานยา เพร็พภายในระยะเวลา 2-3 วัน
อยาก ทานยาเพร็พ ต้องทำอย่างไร
ยาเพร็พสามารถหาทานได้จากหมอ หรือเภสัชกรที่ให้คำแนะนำ และต้องใช้คำแนะนำจากแพทย์ในการใช้ยาชนิดนี้ เพื่อให้เป็นไปตามวิธีการใช้ที่ถูกต้อง นอกจากนี้ ยังต้องทำการตรวจเอชไอวีเป็นประจำ เพื่อตรวจสอบความเสี่ยง และการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีที่เหมาะสมสำหรับแต่ละบุคคล
อย่างไรก็ตาม การตัดสินใจที่จะทานยาเพร็พ นั้นควรเป็นการตัดสินใจที่ถูกต้อง โดยควรพูดคุยกับแพทย์ หรือผู้ให้บริการทางสุขภาพ เพื่อหาข้อมูล และคำแนะนำในการตัดสินใจใช้ยาเพร็พให้ถูกต้อง และปลอดภัยต่อผู้ทานยา ดังนี้
- การตัดสินใจที่จะทานยาเพร็พ ควรพิจารณาจากการประเมินความเสี่ยงโดยแพทย์
- การตรวจสอบประวัติการใช้ยา และการตรวจเอชไอวี เป็นสิ่งสำคัญในการตัดสินใจที่ถูกต้องในการทานยาเพร็พ
- ควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ เพื่อป้องกันการเกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้น้อยที่สุด
ขั้นตอนก่อนการทานยาเพร็พ
หากคุณต้องการทานยาเพร็พ เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี คุณจำเป็นต้องทำตามขั้นตอนต่อไปนี้
- พบแพทย์ หรือผู้ให้บริการทางการแพทย์ เพื่อสอบถามเกี่ยวกับ PrEP และหาคำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยา
- ทำการตรวจเอชไอวี และต้องรอผลการตรวจก่อนที่จะเริ่มใช้ PrEP
- หลังจากที่ได้รับผลการตรวจเอชไอวีแล้ว แพทย์ หรือผู้ให้บริการทางการแพทย์จะตรวจสอบประวัติการรับประทานยา และแนะนำวิธีใช้ PrEP ให้ถูกต้อง
- ในกรณีที่ได้รับยา PrEP แล้ว คุณต้องรับประทานยาตามที่แพทย์ หรือผู้ให้บริการทางการแพทย์แนะนำ และต้องอยู่ภายในโปรแกรม PrEP เพื่อให้ได้รับการติดตาม และคำแนะนำเกี่ยวกับการใช้ยาอย่างสม่ำเสมอ
- ต้องติดตามการนัดหมายเพื่อตรวจสอบสุขภาพ และตรวจติดเชื้อเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอ
- หากมีคำถามเพิ่มเติม คุณสามารถสอบถามแพทย์ หรือผู้ให้บริการทางการแพทย์เพิ่มเติมได้เสมอ
ข้อควรรู้ในการ ทานยาเพร็พ
การทานยาเพร็พ ควรทานตามคำแนะนำของแพทย์เท่านั้น เนื่องจากโดยปกติแล้วการทานยาเพร็พ จะต้องทานในระยะเวลาต่อเนื่อง เพื่อความปลอดภัย และความเป็นไปได้ที่จะลดความเสี่ยงในการติดเชื้อเอชไอวีได้มากที่สุด โดยมีวิธีการทานยาเพร็พ ดังนี้
- ทานยาตามวิธีที่ระบุในคำแนะนำของแพทย์
- ทานยาตามเวลาที่กำหนดโดยแพทย์อย่างเคร่งคัด
- รักษาระยะเวลาการทานยาเพร็พต่อเนื่อง โดยไม่ควรหยุดยา หรือเปลี่ยนวิธีการทานโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
- ควรติดตามการทานยาเพร็พ ร่วมกับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ โดยให้ปฏิบัติตามนัดหมายที่แพทย์กำหนด
- ให้แพทย์ทราบถึงอาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้นหลังการทานยาเพร็พ เพื่อให้แพทย์ประเมิน และแก้ไขปัญหาได้ทันที
สำหรับยาเพร็พบางชนิดอาจมีวิธีการทานที่แตกต่างกันไป เช่น บางตัวยาอาจต้องทานก่อน หรือหลังอาหาร หรืออาจต้องทานในเวลาเดียวกันทุกวัน ดังนั้นการปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการทานยาเพร็พอย่างถูกต้อง และปลอดภัย
ผลข้างเคียงในการ ทานยาเพร็พ ที่อาจเกิดขึ้นได้
การทานยาเพร็พ อาจมีผลข้างเคียงบางอย่างเกิดขึ้นได้ แต่ผลข้างเคียงเหล่านี้ จะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และไม่ใช่ทุกคนที่ทานยาเพร็พจะเกิดผลข้างเคียง ได้แก่
- อาการท้องเสีย
- อาการเจ็บท้อง
- อาการปวดศีรษะ
- อาการเหนื่อยล้า
- ความผิดปกติของการทำงานของตับ
- การเปลี่ยนแปลงในระดับไขมันในเลือด
- อาการซึมเศร้า
- การเปลี่ยนแปลงในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
ในกรณีที่มีอาการผิดปกติ หรือไม่พึงประสงค์เกิดขึ้นหลังจากทานยาเพร็พให้รีบไปพบแพทย์เพื่อประเมินสภาพ และดูแลรักษาให้เหมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียง หรือการเปลี่ยนแปลงสุขภาพอื่นๆ ที่ไม่พึงประสงค์ได้
ทานยาเพร็พแล้วต้องระวังเรื่องอะไรบ้าง?
เมื่อทาน PrEP เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี คุณควรระวังเรื่องต่อไปนี้:
- คุณต้องรับประทานยา PrEP ตามที่แพทย์ หรือผู้ให้บริการทางการแพทย์แนะนำ โดยต้องรับประทานให้ถูกต้องตามเวลา และวิธีการใช้ยาที่แนะนำ
- หากคุณมีภาวะแทรกซ้อนจากการรับประทาน PrEP เช่น ผื่นขึ้นตามผิวหนัง ปวดท้อง หรืออาการไม่พึงประสงค์อื่นๆ คุณควรรีบพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัย และการรักษา
- คุณควรป้องกันไม่ให้เกิดการติดเชื้ออื่นที่ไม่ใช่เอชไอวี เช่น ติดเชื้อโรคทางเพศ โดยการใช้ช่องคลอดให้ถูกต้อง และใช้ชุดคอนโดม
- คุณควรเรียนรู้ และปฏิบัติตามวิธีการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีอื่นๆ โดยเฉพาะในกรณีที่มีพฤติกรรมเสี่ยง
- คุณควรติดตามการนัดหมายเพื่อตรวจสอบสุขภาพ และตรวจติดเชื้อเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอ
อ่านบทความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง
หากคุณเรียนรู้ และเข้าใจ ศึกษาคู่มือการทานยาเพร็พ อย่างถ่องแท้แล้วก็ไม่จำเป็นต้องกลัวที่จะติดโรคแต่อย่างใด สิ่งสำคัญ คือการสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ จะช่วยป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ และการตั้งครรภ์ที่ไม่พร้อมในผู้หญิงได้