เริม ที่อวัยวะเพศ เป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STI) ที่ทำให้เกิดแผลพุพองหรือแผลบวมซึ่งมีลักษณะเป็นตุ่มใสที่เต็มไปด้วยของเหลว อาการแผลพุพองนี้สามารถแตกออกและมีของเหลวไหลในบริเวณอวัยวะเพศ เริมที่อวัยวะเพศสามารถติดต่อผ่านการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทางทวารหนัก และทางปาก การรักษาจากคลินิกสุขภาพทางเพศสามารถช่วยบรรเทาอาการได้ อาการมักจะหายไปเองแต่มีโอกาสที่จะกลับมาเกิดซ้ำ
สาเหตุของเริมที่อวัยวะเพศ
เริมที่อวัยวะเพศเกิดจากไวรัสเริมสองชนิด ได้แก่
- HSV-1: ไวรัสชนิดนี้มักทำให้เกิดเริมที่ริมฝีปาก แต่สามารถทำให้เกิดเริมที่อวัยวะเพศได้เช่นกัน
- HSV-2: ไวรัสชนิดนี้มักทำให้เกิดเริมที่อวัยวะเพศ แต่ก็สามารถทำให้เกิดเริมที่ริมฝีปากได้เช่นกัน
ไวรัสจะเข้าสู่ร่างกายผ่านทางรอยถลอกของผิวหนังหรือเยื่อเมือกซึ่งเป็นชั้นเนื้อเยื่อบาง ๆ ที่อยู่ตามช่องเปิดต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น จมูก ปาก และอวัยวะเพศ เมื่อไวรัสเข้าสู่ร่างกายแล้ว มันจะแทรกซึมเข้าไปในเซลล์ของเรา โดยไวรัสสามารถเพิ่มจำนวนหรือปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ง่าย ทำให้การรักษาเป็นไปได้ยาก
ไวรัส HSV-1 หรือ HSV-2 สามารถพบได้ในของเหลวในร่างกาย เช่น
- น้ำลาย
- น้ำอสุจิ
- สารคัดหลั่งจากช่องคลอด
เริม ที่อวัยวะเพศ พบบ่อยแค่ไหน?
การติดเชื้อ HSV-2 มักพบได้บ่อยในผู้หญิงและผู้ที่มีคู่เพศสัมพันธ์มากกว่าห้าคน โดยส่วนใหญ่แล้วผู้ที่ติดเชื้อ HSV-2 มักไม่ทราบว่าตนเองติดเชื้อ เพราะเชื้อไวรัสนี้ไม่ได้แสดงอาการเสมอไป
เริม ที่อวัยวะเพศ แพร่กระจายได้อย่างไร?
คุณสามารถติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศได้จากการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทวารหนัก หรือทางปากกับผู้ที่มีเชื้อไวรัส คุณมีโอกาสได้รับเชื้อเริมหากมีการสัมผัสกับ:
- แผลเริม
- น้ำลายจากคู่ที่มีการติดเชื้อเริมที่ปาก
- ของเหลวจากอวัยวะเพศของคู่ที่มีการติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศ
- ผิวหนังบริเวณปากของคู่ที่มีเริมที่ปาก หรือ
- ผิวหนังบริเวณอวัยวะเพศของคู่ที่มีเริมที่อวัยวะเพศ
นอกจากนี้คุณยังสามารถติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศได้จากคู่ที่ไม่มีแผลที่มองเห็นได้ หรือไม่ทราบว่าตนเองมีเชื้อ อีกทั้งการได้รับเชื้อเริมที่อวัยวะเพศสามารถเกิดขึ้นได้จากการมีเพศสัมพันธ์ทางปากกับคู่ที่มีเริมที่ปาก
จะรู้ได้อย่างไรว่าคุณติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศ?
ผู้ที่ติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศส่วนใหญ่มักไม่มีอาการหรือมีอาการเล็กน้อย แผลเริมมักจะปรากฏเป็นตุ่มพุพองหนึ่งตุ่มหรือมากกว่าบริเวณอวัยวะเพศ ทวารหนัก หรือปาก เมื่อแผลพุพองแตกออกจะกลายเป็นแผลที่เจ็บซึ่งอาจใช้เวลาหนึ่งสัปดาห์หรือมากกว่าในการหาย นอกจากนี้ยังอาจมีอาการคล้ายไข้หวัด เช่น ไข้ ปวดเมื่อยตามร่างกาย หรือต่อมน้ำเหลืองบวม รวมถึงอาการผิดปกติอื่น ๆ เช่น แผลที่ไม่ปกติ มีตกขาวมีกลิ่นผิดปกติ อาการแสบขณะปัสสาวะ หรือมีเลือดออกระหว่างรอบประจำเดือน
อาการของ เริม ที่อวัยวะเพศ
การเกิดตุ่มพุพองเป็นที่รู้จักกันว่าเป็นการ “เกิดอาการ” โดยทั่วไป การเกิดอาการครั้งแรกมักปรากฏขึ้นประมาณ 4 วันหลังจากติดเชื้อ แต่อาจเกิดขึ้นเร็วเพียง 2 วันหรือช้าถึง 12 วันหรือมากกว่านั้น
อาการทั่วไปสำหรับผู้ที่มีอวัยวะเพศชาย ได้แก่ ตุ่มพุพองที่
- อวัยวะเพศชาย
- ถุงอัณฑะ
- ก้น (บริเวณรอบหรือใกล้ทวารหนัก)
อาการทั่วไปสำหรับผู้ที่มีอวัยวะเพศหญิง ได้แก่ ตุ่มพุพองที่
- บริเวณรอบหรือใกล้ช่องคลอด
- ทวารหนัก
- ก้น
อาการทั่วไปของเริมที่อวัยวะเพศ
- ตุ่มพุพองสามารถปรากฏในปาก บนริมฝีปาก ใบหน้า หรือบริเวณใดๆ ที่สัมผัสกับบริเวณที่ติดเชื้อ
- บริเวณที่ติดเชื้อมักจะเริ่มมีอาการคันหรือรู้สึกเสียว ก่อนที่ตุ่มพุพองจะปรากฏ
- ตุ่มพุพองอาจกลายเป็นแผลเปิดและมีของเหลวไหลออกมา
- อาจเกิดคราบแผลบนแผลภายในหนึ่งสัปดาห์หลังการเกิดอาการ
- ต่อมน้ำเหลืองอาจบวมขึ้น ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการตอบสนองของร่างกายต่อการติดเชื้อและการอักเสบ
- อาจมีอาการปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามร่างกาย และมีไข้
อาการทั่วไปสำหรับทารกที่เกิดมาพร้อมกับเชื้อเริม (ติดเชื้อระหว่างการคลอดทางช่องคลอด) อาจรวมถึงการเกิดแผลพุพองบนใบหน้า ร่างกาย และอวัยวะเพศ
ทารกที่เกิดมาพร้อมกับเชื้อเริมที่อวัยวะเพศอาจมีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงมาก ได้แก่
- ตาบอด
- ความเสียหายต่อสมอง
- เสียชีวิต
หากคุณติดเชื้อเริมที่อวัยวะเพศและกำลังตั้งครรภ์ ควรแจ้งแพทย์ให้ทราบ แพทย์จะดำเนินการเพื่อป้องกันไม่ให้ไวรัสถูกส่งไปยังทารกในระหว่างคลอด หากมีแผลเริมอยู่บริเวณช่องคลอด แพทย์อาจแนะนำให้คลอดทารกด้วยการผ่าตัดคลอดเพื่อลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ
เมื่อใดที่ควรพบแพทย์เกี่ยวกับเริมที่อวัยวะเพศ
หากคุณมีอาการของเริมที่อวัยวะเพศ ควรพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและพูดคุยเกี่ยวกับวิธีการจัดการอาการ นอกจากนี้ หากคุณคิดว่าคุณอาจสัมผัสเชื้อเริมที่อวัยวะเพศ หรือต้องการตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (STI) แบบครบถ้วน คุณสามารถนัดหมายกับแพทย์ได้ หากไม่สะดวกไปพบแพทย์ด้วยตนเอง อาจใช้ชุดตรวจที่บ้านได้ แต่การตรวจโดยแพทย์อาจมีความแม่นยำมากกว่า
การวินิจฉัย เริม ที่อวัยวะเพศ
แพทย์สามารถวินิจฉัยการติดเชื้อเริมได้โดยการตรวจดูลักษณะของแผลที่เกิดขึ้น แม้ว่าไม่จำเป็นเสมอไป แต่แพทย์อาจยืนยันการวินิจฉัยด้วยการตรวจในห้องปฏิบัติการ การตรวจเลือดสามารถช่วยวินิจฉัยการติดเชื้อไวรัสเริมได้ก่อนที่จะแสดงอาการ อย่างไรก็ตาม การตรวจนี้มักไม่จำเป็นหากคุณไม่ได้สัมผัสกับไวรัสและไม่มีอาการ
การรักษาเริมที่อวัยวะเพศ
ปัจจุบันยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด อาการสามารถหายเองได้ แต่ตุ่มพุพองอาจกลับมาเกิดขึ้นอีก (เกิดซ้ำ)
การรักษาครั้งแรกเมื่อมีเริมที่อวัยวะเพศ
- ยาต้านไวรัสเพื่อหยุดอาการไม่ให้แย่ลง ควรเริ่มใช้ภายใน 5 วันหลังจากอาการเริ่มปรากฏ
- ยาทาหรือครีมเพื่อลดอาการเจ็บปวด
หากคุณมีอาการมากกว่า 5 วันก่อนที่จะไปพบแพทย์ที่คลินิกสุขภาพทางเพศ คุณยังสามารถเข้ารับการตรวจเพื่อหาสาเหตุได้
การรักษาเมื่อแผลกลับมาเกิดซ้ำ
- ยาต้านไวรัสอาจช่วยลดระยะเวลาของการเกิดอาการซ้ำลง 1-2 วัน หากเริ่มใช้ทันทีเมื่ออาการเริ่มปรากฏ
- อย่างไรก็ตาม การเกิดซ้ำมักจะหายไปเองและไม่จำเป็นต้องใช้ยา
- การเกิดซ้ำมักมีความรุนแรงน้อยกว่าการติดเชื้อครั้งแรก เมื่อเวลาผ่านไป การเกิดซ้ำมักจะน้อยลงและไม่รุนแรง สำหรับบางคนอาจไม่เกิดซ้ำเลย
- ผู้ที่มีการเกิดซ้ำมากกว่า 6 ครั้งในหนึ่งปีอาจได้รับประโยชน์จากการใช้ยาต้านไวรัสเป็นเวลา 6 ถึง 12 เดือน
- หากยังคงมีการเกิดซ้ำของเริมในระหว่างช่วงเวลาดังกล่าว คุณอาจได้รับการส่งตัวไปพบผู้เชี่ยวชาญ
เริมที่อวัยวะเพศและการตั้งครรภ์
หากคุณมีเริมที่อวัยวะเพศขณะตั้งครรภ์ มีความเสี่ยงที่ทารกจะติดเชื้อและพัฒนาเป็นภาวะที่รุนแรงที่เรียกว่าเริมในทารกแรกเกิด ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ แต่ทารกส่วนใหญ่สามารถหายได้ด้วยการรักษาด้วยยาต้านไวรัส ความเสี่ยงที่ทารกจะติดเริมในกรณีที่คุณเคยมีเริมมาก่อนนั้นต่ำ แต่ความเสี่ยงจะสูงขึ้นหากติดเชื้อเริมครั้งแรกขณะตั้งครรภ์
การรักษาเริมที่อวัยวะเพศระหว่างตั้งครรภ์
แพทย์อาจเสนอการรักษาด้วยยาต้านไวรัสเพื่อ
- รักษาการเกิดอาการซ้ำในระหว่างตั้งครรภ์
- ลดความเสี่ยงของการเกิดอาการในช่วงคลอด (เริ่มต้นตั้งแต่อายุครรภ์ 36 สัปดาห์)
- รักษาตั้งแต่การวินิจฉัยจนถึงคลอด หากติดเชื้อเริมครั้งแรกหลังอายุครรภ์ 28 สัปดาห์
ผู้หญิงหลายคนที่มีเริมที่อวัยวะเพศสามารถคลอดตามธรรมชาติได้ แพทย์อาจแนะนำการผ่าคลอดตามสภาพการณ์
วิธีดูแลตัวเองเมื่อเกิดอาการ
หากคุณได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นเริมที่อวัยวะเพศและเกิดอาการซ้ำ คุณสามารถดูแลตัวเองด้วยวิธีการดังนี้:
ทำได้
- ทำความสะอาดบริเวณแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือ เพื่อป้องกันไม่ให้ตุ่มพุพองติดเชื้อ
- ประคบเย็นโดยห่อผ้าไว้รอบน้ำแข็งเพื่อลดความเจ็บปวด
- ทาวาสลีนหรือครีมบรรเทาอาการปวด (เช่น ครีมที่มีส่วนผสมของลิโดเคน 5%) เพื่อช่วยลดความเจ็บปวดขณะปัสสาวะ
- ล้างมือก่อนและหลังทาครีมหรือวาสลีน
- ปัสสาวะในขณะราดน้ำลงบนอวัยวะเพศเพื่อช่วยลดความเจ็บปวด
ห้ามทำ
- อย่าสวมเสื้อผ้าที่รัดแน่นซึ่งอาจทำให้ตุ่มพุพองระคายเคือง
- อย่าใช้น้ำแข็งโดยตรงบนผิวหนัง
- ห้ามสัมผัสตุ่มพุพองหรือแผล ยกเว้นเวลาทาครีม
- ห้ามมีเพศสัมพันธ์ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก หรือปาก จนกว่าแผลจะหาย
สาเหตุที่เริมที่อวัยวะเพศกลับมาเกิดซ้ำ
เริมที่อวัยวะเพศเกิดจากไวรัสที่เรียกว่าไวรัสเริม (herpes simplex) เมื่อไวรัสเข้าสู่ร่างกายแล้วจะอยู่ในร่างกายตลอดไป โดยจะไม่แพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกายเพื่อทำให้เกิดตุ่มพุพองที่อื่น ไวรัสจะอาศัยอยู่ในเส้นประสาทใกล้เคียงและทำให้เกิดตุ่มพุพองในบริเวณเดิม
หากเป็นไปได้ ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยที่กระตุ้นอาการ เช่น:
- แสงอัลตราไวโอเลต เช่น จากการอาบแดดหรือตู้อาบแสง UV
- แรงเสียดทานบริเวณอวัยวะเพศ เช่น จากการมีเพศสัมพันธ์ (สามารถใช้สารหล่อลื่นช่วยลดแรงเสียดทาน) หรือการสวมใส่เสื้อผ้ารัดแน่น
- การสูบบุหรี่
- การดื่มแอลกอฮอล์
การป้องกันการติดเชื้อ เริม ที่อวัยวะเพศ
วิธีเดียวที่จะป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้อย่างสมบูรณ์คือการงดเว้นจากการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ทวารหนัก และปาก
หากคุณมีเพศสัมพันธ์ คุณสามารถลดความเสี่ยงของการติดเริมที่อวัยวะเพศได้ด้วยวิธีดังนี้:
- มีความสัมพันธ์ระยะยาวที่คู่ของคุณไม่มีเชื้อเริม
- ใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธีทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์
โปรดทราบว่าตุ่มเริมอาจเกิดขึ้นในบริเวณที่ถุงยางอนามัยไม่สามารถครอบคลุมได้ และผิวหนังยังสามารถปล่อยเชื้อออกมาจากบริเวณที่ไม่มีแผลเริม ดังนั้นถุงยางอนามัยอาจไม่สามารถป้องกันการติดเชื้อเริมได้อย่างสมบูรณ์
หากคู่ของคุณมีเริมที่อวัยวะเพศ คุณสามารถลดความเสี่ยงในการติดเชื้อได้หาก
- คู่ของคุณใช้ยาต้านไวรัสเริมทุกวัน ควรปรึกษาแพทย์เกี่ยวกับการใช้ยานี้
- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ทั้งทางช่องคลอด ทวารหนัก และปากเมื่อคู่ของคุณมีอาการของเริม (หรืออยู่ในช่วง “เกิดอาการ”)
คำถามที่พบบ่อย (FAQ) เกี่ยวกับเริมที่อวัยวะเพศ
หากไม่ได้รับการรักษาจะเกิดอะไรขึ้น?
เริม ที่อวัยวะเพศ อาจทำให้เกิดแผลที่อวัยวะเพศซึ่งเจ็บปวด และสามารถรุนแรงได้ในคนที่มีภูมิคุ้มกันต่ำ หากคุณสัมผัสกับแผลหรือน้ำจากแผล อาจทำให้เริมแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย เช่น ตา หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผลหรือน้ำจากแผลเพื่อลดความเสี่ยงการแพร่เชื้อ หากสัมผัส ควรล้างมือให้สะอาดโดยเร็วที่สุดเพื่อช่วยลดการแพร่เชื้อ
หากคุณตั้งครรภ์ อาจมีปัญหาสุขภาพที่เกี่ยวข้องกับคุณและทารกในครรภ์
ฉันยังสามารถมีเพศสัมพันธ์ได้หรือไม่หากติดเริม?
หากคุณติดเริม ควรแจ้งคู่ของคุณถึงความเสี่ยง การใช้ถุงยางอนามัยอาจช่วยลดความเสี่ยงแต่ไม่สามารถกำจัดความเสี่ยงได้ทั้งหมด การมีแผลหรืออาการเริมจะเพิ่มความเสี่ยงในการแพร่เชื้อ แม้ว่าจะไม่มีอาการ คุณก็สามารถแพร่เชื้อให้คู่ของคุณได้เช่นกัน
คุณอาจกังวลเกี่ยวกับผลกระทบของเริมที่อวัยวะเพศต่อสุขภาพ ชีวิตทางเพศ และความสัมพันธ์ การใช้ยาต้านไวรัสแบบรายวันสามารถลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้ พูดคุยกับผู้ให้บริการทางการแพทย์เกี่ยวกับตัวเลือกการรักษาและคำแนะนำ
การวินิจฉัยเริมที่อวัยวะเพศอาจส่งผลต่อความรู้สึกในการมีความสัมพันธ์ในปัจจุบันหรือในอนาคต การรู้วิธีพูดคุยกับคู่ของคุณเกี่ยวกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์เป็นสิ่งสำคัญ
ปัญหาที่เกี่ยวข้องกับเริม
คนส่วนใหญ่ไม่มีปัญหารุนแรงจากเริม แต่ก็มีความเสี่ยงอยู่ ควรล้างมือบ่อยๆ โดยเฉพาะในช่วงที่มีอาการ หากสัมผัสกับแผลและขยี้ตา อาจทำให้การติดเชื้อแพร่ไปยังดวงตา หากดวงตาแดง บวม เจ็บ หรือไวต่อแสง ควรพบแพทย์ทันที การรักษาอาจช่วยป้องกันปัญหาการมองเห็นที่รุนแรงได้
เริมที่อวัยวะเพศเกี่ยวข้องกับงูสวัดหรือไม่?
งูสวัด หรือเรียกว่าโรคเริมงูสวัด เกิดจากไวรัสวาริเซลลาซอสเตอร์ (VZV) ซึ่งเป็นสาเหตุของอีสุกอีใสในวัยเด็ก ไวรัสนี้มีลักษณะการติดเชื้อคล้ายกับเริมที่อวัยวะเพศในแง่ที่ว่า VZV จะซ่อนตัวอยู่ในเส้นประสาทเช่นกัน และสามารถกลับมาเกิดเป็นงูสวัดในอนาคตได้
การเกิดซ้ำของงูสวัดทำให้เกิดตุ่มพุพองในบริเวณผิวหนังที่เรียกว่าเดอร์มาโตม งูสวัดไม่ใช่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์และไม่เกี่ยวข้องกับเริมที่อวัยวะเพศ
ความเชื่อมโยงระหว่างเริมที่อวัยวะเพศและเอชไอวี (HIV)
การติดเชื้อเริมสามารถทำให้เกิดแผลหรือรอยแตกในผิวหนังหรือเยื่อบุในปาก ช่องคลอด และทวารหนัก ซึ่งทำให้เอชไอวีสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ แม้ว่าจะไม่มีแผลที่มองเห็น การติดเชื้อเริมยังเพิ่มจำนวนเซลล์ภูมิคุ้มกันในเยื่อบุของอวัยวะเพศ ซึ่งเป็นเป้าหมายของเอชไอวี การมีเริมและเอชไอวีทั้งคู่เพิ่มโอกาสในการแพร่เชื้อเอชไอวีไปยังคู่ที่ไม่มีเชื้อในระหว่างการมีเพศสัมพันธ์ทางช่องคลอด ปาก หรือทวารหนัก
References
- Genital Herpes – CDC Fact Sheet https://www.cdc.gov/std/herpes/stdfact-herpes.htm
- Genital herpes https://www.nhs.uk/conditions/genital-herpes/
- Genital Herpes https://www.healthline.com/health/std/genital-herpes
- Genital Herpes Symptoms, Pictures, and Treatment https://www.webmd.com/genital-herpes/ss/slideshow-genital-herpes
- Genital Herpes https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/herpes-hsv1-and-hsv2/genital-herpes