โรคเริม เป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งของผิวหนัง มีลักษณะเป็นเยื่อเมือกต่าง ๆ ทำให้มีลักษณะพุขึ้นเป็นตุ่มใสเล็ก ๆ แล้วแตกเป็นแผล ตกสะเก็ด ซึ่งหายได้เอง มักกำเริบซ้ำและเป็น ๆ หาย ๆ เรื้อรัง ผู้ป่วยที่มีภูมิคุ้มกันต่ำมักมีอาการกำเริบได้บ่อยและรุนแรงกว่าปกติ บทความนี้จะพูดถึง วิธีป้องกันโรคเริม เพื่อให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับโรคเริม และป้องกันตัวเองจากโรคเริมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
โรคเริม คืออะไร ?
โรคเริม (Herpes) เป็นโรคติดต่อทางผิวหนัง และเยื่อเมือกที่เกิดจากเชื้อไวรัส Herpes simplex (HSV) ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่
- HSV-1 มักทำให้เกิด เริมที่ปาก หรือรอบๆบริเวณริมฝีปาก
- HSV-2 มักทำให้เกิด เริมที่อวัยวะเพศ
อาการของเริม
การเป็นครั้งแรก Primary Infection เริ่มด้วยอาการปวดแสบร้อน อาจมีอาการคัน เจ็บจี้ดๆหรือปวดแสบปวดร้อนบ้าง ต่อมาจะมีอาการบวมและอีก 2 – 3 วันจะมีตุ่มน้ำพองใสเหมือนหยดน้ำเล็กๆ มีขอบแดง ตุ่มน้ำมักจะแตกออกใน 24 ชั่วโมงและตกสะเก็ดเป็นแผลถลอกตื้นๆ การกลับมาเป็นซ้ำ Recurring Infections เมื่อมีการติดเชื้อครั้งแรกแล้ว หลังจากนั้นจะมีการกลับเป็นผื่นใหม่เป็นระยะๆ เนื่องจากร่างกายกำจัดเชื้อไวรัสได้ไม่หมด การกลับมาเป็นใหม่ของโรคเริมแต่ละครั้งมักมีอาการน้อยกว่าและเป็นเกิดเป็นพื้นที่น้อยกว่าไม่ค่อยมีไข้ แต่มักเป็นบริเวณใกล้ๆกับที่เดิมโดยเฉพาะที่อวัยวะเพศ ผู้ที่เป็นโรคนี้มาแล้วมักรู้สึกว่ามี “อาการเตือน” นำมาก่อน
ปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้ โรคเริม กลับมาเป็นซ้ำ
- ความเครียด พบว่าความเครียดสามารถกระตุ้นให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
- การพักผ่อนไม่เพียงพอ การพักผ่อนไม่เพียงพออาจทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอลง ซึ่งอาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
- การเจ็บป่วย การเจ็บป่วย เช่น ไข้หวัดใหญ่หรือโรคติดเชื้ออื่น ๆ อาจทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายอ่อนแอลง ซึ่งอาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
- การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน เช่น ในช่วงมีประจำเดือนหรือตั้งครรภ์ อาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
- การโดนแสงแดด การโดนกับแสงแดดนานๆ อาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
- การใช้ยาบางชนิด การใช้ยาบางชนิด เช่น ยาสเตียรอยด์ อาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำได้
การป้องกันโรคเริมกลับมาเป็นซ้ำ
- พักผ่อนให้เพียงพอ พักผ่อนให้เพียงพออย่างน้อย 7 – 8 ชั่วโมงต่อคืน
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่
- ออกกำลังกายเป็นประจำ
- รักษาสุขภาพให้แข็งแรง
- หลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้โรคเริมกลับมาเป็นซ้ำ
แนวทางและ วิธีป้องกันโรคเริม
วิธีป้องกันโรคเริม มีอยู่ด้วยกันหลายวิธี ดังนี้
- ใช้ถุงยางอนามัยทุกรั้งที่มีเพศสัมพันธ์
- ไม่สัมผัสแผล น้ำลาย หรือสารคัดหลั่งของผู้ติดเชื้อ
- งดการมีเพศสัมพันธ์ จนกว่าแผลจะหายสนิท
- หลีกเลี่ยงการใช้ของใช้ส่วนตัวร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดตัว แก้วน้ำ เป็นต้น
- ล้างมือให้สะอาดทุกครั้ง
- สำหรับผู้ที่เคยเป็นเริมแล้ว ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นต่างๆ อาจจะติดอีกรอบ
การรักษาโรคเริม
โรคเริม ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถรักษาให้อาการดีขึ้น และบรรเทาอาการคัน ระคายเคืองได้ การรักษาโรคเริม มักใช้ยาต้านไวรัส เช่น
- อะไซโคลวิรอล (Acyclovir)
- วาลาไซโคลวิรอล (Valacyclovir)
ระยะเวลาในการรักษาโรคเริม
ระยะเวลาในการรักษาโรคเริมด้วยยาต้านไวรัส ขึ้นอยู่กับชนิดของโรคเริม ความรุนแรงของอาการ และอายุของผู้ป่วย
- เริมที่ปาก มักรักษาด้วยยาต้านไวรัสชนิดรับประทานหรือชนิดทา ระยะเวลาในการรักษามักอยู่ที่ 5 วัน
- เริมที่อวัยวะเพศ มักรักษาด้วยยาต้านไวรัสชนิดรับประทาน ระยะเวลาในการรักษามักอยู่ที่ 10 – 14 วัน
หากพบว่าตนเอง มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคเริม เช่น มีประวัติสัมผัสกับผู้ป่วยโรคเริม หรือมีอาการคัน ระคายเคืองบริเวณปากหรืออวัยวะเพศ ควรรีบพบแพทย์ทันที เพื่อตรวจวินิจฉัย และรับการรักษาที่เหมาะสม
