ฝีดาษวานร เป็นโรคติดต่อที่มีแนวโน้มระบาดเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ในประเทศไทย ซึ่งปัจจัยเสี่ยงหลักๆ คือการมีเพศสัมพันธ์กับคนแปลกหน้าที่ไม่รู้จัก ที่เป็นผู้ติดเชื้อฝีดาษวานร ซึ่งผู้ที่มีความเสี่ยง สามารถตรวจสอบอาการเบื้องต้นได้ด้วยตนเอง หากมีผื่นหรือตุ่มขึ้นบริเวณอวัยวะเพศ ทวารหนัก ปาก หรือตามร่างกาย ให้รีบเข้ารับการตรวจที่สถานบริการสุขภาพ หรือโรงพยาบาลทันที โดยแจ้งอาการ และประวัติเสี่ยงประกอบการวินิจฉัย
โรคฝีดาษวานร เกิดจากเชื้อไวรัสกลุ่ม Orthopoxvirus เป็นโรคที่สามารถติดต่อได้จากสัตว์สู่คน ผ่านการสัมผัสกับสัตว์ที่ติดเชื้อ บริโภคเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก หรือสัมผัสกับสารคัดหลั่งจากสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น น้ำลาย เลือด อุจจาระ เป็นต้น ซึ่งพบได้ในสัตว์ตระกูลฟันแทะ เช่น ลิง หนู กระรอก กระต่าย ฝีดาษวานรยังสามารถติดต่อจากคนสู่คนได้ ผ่านการสัมผัสใกล้ชิด เช่น การมีเพศสัมพันธ์กับผู้ป่วยที่ติดเชื้อ การสัมผัสกับสารคัดหลั่งจากผู้ป่วยที่ติดเชื้อ การสัมผัสกับแผลพุพอง หรือสัมผัสกับวัตถุที่ปนเปื้อนเชื้อไวรัส
หลังจากผู้ป่วยได้รับเชื้อฝีดาษวานร จะเริ่มมีอาการแสดงให้เห็นภายใน 5 – 21 วัน
อาการของฝีดาษวานร แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่
ผู้ป่วยสามารถแพร่เชื้อได้ตั้งแต่มีไข้ อาจมีการแพร่เชื้อผ่านระยะนี้ได้เล็กน้อย
หากผลการตรวจหาสารพันธุกรรมของเชื้อโรคเป็นบวก จะถือว่าผู้ป่วยติดเชื้อโรคฝีดาษวานi
ภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดของโรคฝีดาษวานร คือการติดเชื้อแบคทีเรียในตุ่มแผล ซึ่งอาจทำให้ตุ่มแผลอักเสบและบวมขึ้น ผู้ป่วยอาจมีอาการไข้ ปวด บวม แดง และอาจมีหนองไหลจากตุ่มแผล
ภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงของโรคฝีดาษวานร ได้แก่ ปอดอักเสบ สมองอักเสบ และการติดเชื้อในกระแสเลือด ภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้มักพบในผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ผู้ป่วย HIV/AIDS ผู้ป่วยโรคมะเร็ง
ปัจจุบันยังไม่มีการรักษาที่เฉพาะเจาะจงสำหรับฝีดาษวานร ใช้การรักษาประคับประคองตามอาการ และยังไม่มียามาตรฐานที่ใช้รักษาอย่างจำเพาะเจาะจง แต่มียาที่สามารถช่วยบรรเทาอาการได้ เช่น
ขอบคุณข้อมูล : กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข
โรคฝีดาษวานร เป็นโรคที่สามารถติดต่อได้จากสัตว์สู่คน และยังสามารถติดต่อจากคนสู่คนได้ ดังนั้นควรระมัดระวังและป้องกันตัวเองอยู่เสมอ ด้วยการล้างมือบ่อย ๆ หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสัตว์ตระกูลลิง สัตว์ตระกูลฟันแทะ หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์กับคนแปลกหน้า หมั่นสังเกตุอาการเบื้องต้น หากมีอาการไข้ ปวดศีรษ ปวดกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย มีผื่นขึ้น ควรรีบพบแพทย์ทันที
นักวิทยาศาสตร์ …
บทใหม่แห่งความร…