PEP ยาเป๊ป คืออะไร

PEP ยาเป๊ป คืออะไร

แท้จริงแล้ว ยาเป๊ป (PEP) คืออะไร ยาชนิดนี้เรียกสั้น ๆ ว่ายาต้านฉุกเฉินเป็นยาต้านเชื้อไวรัสเอชไอวีที่ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น! ชื่อเต็มของยาเป๊ป ย่อมาจากคำว่า Post-Exposure Prophylaxis เป็นตัวยาที่ใช้ทานป้องกันหลังมีความเสี่ยงที่ไม่ได้ตั้งใจ หรือมีอุบัติเหตุฉุกเฉินที่มีโอกาสได้รับเชื้อเอชไอวี ซึ่งก่อนที่จะทานยาชนิดนี้ จะต้องได้รับการตรวจเลือดว่าไม่ได้เป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวีอยู่ก่อน จึงจะทานยาได้ และต้องทานยาเป๊ปให้เร็วที่สุด ภายใน 72 ชั่วโมง จึงจะสามารถช่วยป้องกันไม่ให้ติดเชื้อได้

ความเสี่ยงใดบ้างที่ควรทานยาPEP

  • ผู้มีเพศสัมพันธ์โดยที่ไม่ได้ป้องกัน ไม่ใช้ถุงยางอนามัย
  • เกิดอุบัติเหตุระหว่างมีเพศสัมพันธ์ เช่น ถุงยางอนามัยฉีกขาด รั่ว หรือหลุดออก
  • ผู้ที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศ ถูกข่มขืน หรือมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ตั้งใจ
  • ผู้ที่ใช้เข็มฉีดยา สารเสพติดที่ใช้เข็มร่วมกับผู้อื่น
  • เจ้าหน้าที่การแพทย์ที่ถูกเข็มทิ่มตำ มีดผ่าตัดบาด หรือสัมผัสเลือดของผู้ติดเชื้อ

รับยาเป๊ป PEP ได้ที่ไหน

รับยาเป๊ป PEP ได้ที่ไหน

การรับยาเป๊ป จะต้องติดต่อสถานพยาบาล หรือโรงพยาบาลเท่านั้น ไม่สามารถซื้อได้ที่ร้านขายยาทั่วไป หรือตามสื่อออนไลน์ได้ เพราะยาต้านเชื้อไวรัสเอชไอวีฉุกเฉินนี้ จะต้องได้รับการประเมินความเสี่ยง จากเจ้าหน้าที่ หรือแพทย์ก่อนจ่ายยาเสมอ อีกทั้งยังต้องมีการ ตรวจเลือดหาเชื้อเอชไอวี และอื่น ๆ ด้วย หลังทานยาหมด ควรกลับไปที่สถานพยาบาลเดิมเพื่อทำการตรวจเลือดอีกครั้ง

ขั้นตอนการรับยาเป๊ป

เมื่อติดต่อสถานพยาบาลหรือโรงพยาบาลเรียบร้อยแล้ว โดยแจ้งเจ้าหน้าที่ว่ามีความเสี่ยง ต้องการรับยาเป๊ปที่ต้องทานภายใน 72 ชั่วโมง เจ้าหน้าที่จะดำเนินการให้เข้าพบแพทย์ เพื่อสอบถามสถานการณ์ความเสี่ยง รวมทั้งปรึกษาประเมินความเสี่ยงก่อน หากแพทย์ เห็นว่าคุณควรได้รับยาเป๊ปจริง แพทย์จะสั่งตรวจเลือดเอชไอวีก่อน หากทราบผลว่าไม่ติดเชื้อ จึงจะสามารถใช้ยานี้ได้ รวมทั้งการตรวจคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ และสุขภาพของผู้ที่มีความเสี่ยงด้วย ว่าสามารถทานยาเป๊ปได้หรือไม่ เสี่ยงต่อผลข้างเคียงใดๆ หรือเปล่า จากนั้นแพทย์จะเลือกตัวยาที่เหมาะสมให้กับคุณ แนะนำวิธีการทานยาอย่างละเอียด ก่อนจ่ายยาให้คุณนำกลับไปทาน โดยในขั้นตอนนี้ขอให้คุณตั้งใจฟังรายละเอียดทั้งหมดที่แพทย์แจ้งเพื่อผลประโยชน์ ในการทานยาเป๊ป อย่างมีประสิทธิภาพของคุณเอง

ยาเป๊ป (PEP) ทำงานอย่างไร

ยาเป๊ป มีส่วนผสมของยาต้านไวรัสเอชไอวี ประกอบไปด้วยตัวยา 2 – 3 ชนิด ขึ้นอยู่กับแพทย์จะพิจารณาเลือกสูตรยาเป๊ป ชนิดไหนให้คุณทาน โดยตัวยาจะเข้าไปช่วยยับยั้งการแบ่งตัว ของสารพันธุกรรมในเชื้อไวรัสเอชไอวี และยับยั้งการกลายเป็นตัวไวรัสที่สมบูรณ์ ซึ่งจะทำให้ร่างกายสร้างระบบภูมิคุ้มกันในการป้องกันก่อนจะแพร่กระจายได้ ดังนั้นจึงควรทานยาเป๊ปให้เร็วที่สุด และต้องไม่เกิน 72 ชั่วโมง ภายหลังจากมีความเสี่ยง และทานต่อเนื่องไปอีก 28 วัน เพื่อให้ยามีประสิทธิภาพในการรักษาได้สูงสุด

ยาเป๊ป (PEP) กินอย่างไร

ยาเป๊ป (PEP) กินอย่างไร

ยาเป๊ป ถือเป็นยาที่ควรให้ความใส่ใจ และมีวินัยในการทานยาอย่างเคร่งครัด การทานยาให้ตรงต่อเวลาเป็นประจำทุกวัน จนกว่าจะครบกำหนดที่ 28 วัน ถือเป็นสิ่งที่จะช่วยให้ประสิทธิภาพของการป้องกันเชื้อเอชไอวีได้ผลดี หากลืมทานยาเป๊ป ให้ทานทันทีตอนที่คุณนึกขึ้นได้ และทานยาเวลาเดิมในวันถัดไป อาจเลือกใช้นาฬิกาปลุกหรือตั้งเตือนจากโทรศัพท์มือถือ เพื่อให้คุณไม่พลาดการทานยา ระหว่างที่กำลังทานยาเป๊ปอยู่ควรงดเว้นการมีเพศสัมพันธ์ไปก่อน หรือหากจำเป็นจริง ๆ ต้องอย่าลืมใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง

ข้อควรปฏิบัติระหว่างทานยาเป๊ป (PEP)

  • ในระหว่างที่ทานยาเป๊ปอยู่นั้น ควรมีวินัยในการทานยาตามขนาดที่แพทย์สั่ง ทุกวันอย่างสม่ำเสมอจนครบกำหนด 28 วัน และไปพบแพทย์ตามนัดทุกครั้ง
  • คำนึงถึงการทานยาที่ตรงเวลาเสมอ ผู้ที่ทานยาเป๊ปสามารถเลือกเวลาไหนก็ได้ตามสะดวก แต่ควรเป็นเวลาเดียวกันทุกวัน หรือเป็นเวลาที่แพทย์แนะนำให้เริ่มทานในเม็ดแรกทุกวัน ระยะห่างระหว่างยาแต่ละมื้อ ต้องมีความแม่นยำ และเหมือนกันทุกวัน เพื่อไม่เปิดโอกาสให้เชื้อเอชไอวีที่คาดว่าจะได้รับจากความเสี่ยงครั้งนี้ พัฒนาตนเองมาดื้อยาได้ และสามารถควบคุมเชื้อเอชไอวีได้ตลอดเวลา เพราะระดับยาในเลือดคงที่เท่ากันในทุก ๆ วันของช่วงระยะเวลาทานยาเป๊ปนั่นเอง
  • ผู้ที่ทานยาเป๊ปอยู่นั้น ควรงดดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ งดการสูบบุหรี่ และยาเสพติด เพราะจะทำลายสุขภาพร่างกายอ่อนแอ ง่ายต่อการแทรกซ้อนของโรค
  • ควรเก็บยาในที่แห้ง อุณหภูมิปกติ และไม่ถูกแสงแดด ไม่เก็บไว้ในรถยนต์ส่วนตัวที่จอดตากแดดทิ้งไว้นาน ๆ รวมทั้งต้องเก็บให้พ้นจากมือเด็ก
  • หากรู้สึกถึงความผิดปกติใด ๆ ในร่างกายให้รีบปรึกษาแพทย์ให้เร็วที่สุด
  • ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานสมุนไพร อาหารเสริม และยานอกเหนือจากที่รับจากโรงพยาบาล หรือสถานพยาบาล หากต้องการทานจริง ๆ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ หรือรอให้พ้นช่วงระยะเวลาในการทานยาเป๊ป ผ่านไปก่อนสักระยะ
  • ไม่ควรอยู่ในบริเวณ หรือสถานที่แออัด หรือเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
  • ไม่ควรเสี่ยงรับเชื้อเพิ่ม ในระหว่างที่ทานยาเป๊ปอยู่ หากต้องการมีเพศสัมพันธ์ควรป้องกันด้วยการใช้ถุงยางอนามัยและมีสติในการใช้ชีวิต ไม่ควรประมาท

ผลข้างเคียงของยาเป๊ป (PEP)

ยาเป๊ป อาจมีผลข้างเคียงเล็กน้อย เช่น ปวดศีรษะ ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน โดยอาการเหล่านี้จะเกิดขึ้นในระยะแรกที่เริ่มทานยา และสามารถหายไปได้เอง แต่หากมีอาการรุนแรงควรปรึกษาแพทย์ทันที ขณะที่มีการวิจัยระบุว่าการทานยาเป๊ปนั้น มีประสิทธิภาพใน การป้องกันมากกว่า 90% แต่ก็มีในบางรายที่ล้มเหลว ซึ่งเกิดจากการได้รับยาเป๊ป ช้าเกินกว่าเวลาที่กำหนด (เกิน 72 ชั่วโมง) หรือระดับของเชื้อไวรัสเอชไอวี ที่ได้รับมามีปริมาณสูงมาก หรืออาจเป็นทั้งสองกรณีรวมกัน

ยาเป๊ป (PEP) ต่างจากยาเพร็พ (PrEP) อย่างไร

ง่าย ๆ คือ ยาเป๊ป เป็นยาหลังเสี่ยง แต่ยาเพร็พ เป็นยาก่อนเสี่ยง นั่นเอง ยาเป๊ปใช้ทานในกรณีฉุกเฉิน เมื่อไม่ได้ใช้ถุงยางอนามัยป้องกัน หรือถุงยางอนามัยหลุด รั่ว ฉีกขาด ต้องกินต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณหนึ่งเดือน แต่ยาเพร็พจะต้องมีการทานยามาสักระยะหนึ่งแล้ว และทาน ยาเพร็พ(PrEP) อย่างต่อเนื่องทุกวัน จึงจะสามารถป้องกันความเสี่ยงจากเชื้อเอชไอวีได้

ส่วนประกอบของยาPEP

ส่วนประกอบของยาPEP

ยาPEP ในปัจจุบัน ประกอบด้วย ยาต้านไวรัส 3 ชนิด ได้แก่

  • Tenofovir disoproxil fumarate (TDF)
  • Emtricitabine (FTC)
  • Dolutegravir (DTG)

สรุป ข้อควรรู้เกี่ยวกับยาPEP

  • ยาเป๊ป ใช้ในกรณีฉุกเฉินเท่านั้น ไม่แนะนำให้ทานเพื่อป้องกันเชื้อเอชไอวีทุกครั้ง หลังจากมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย เพราะอาจส่งผลเสียต่อร่างกาย และเกิดการดื้อยาได้ในอนาคต
  • ยาเป๊ป จะต้องทานภายใน 72 ชั่วโมงหรือ 3 วัน และทานต่อเนื่องไป 28 วัน โดยไม่ขาดยา
  • ยาเป๊ป ใช้สำหรับผู้ที่ยังไม่ติดเชื้อเอชไอวี หรือมีผลเลือดลบ (-) เท่านั้น
  • ยาเป๊ป ไม่ได้รับประกันว่าจะช่วยให้ไม่ติดเชื้อ 100% เป็นเพียงยาฉุกเฉินที่ช่วยป้องกันการแพร่กระจายเชื้อเอชไอวี และลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเท่านั้น
  • ยาเป๊ป มีผลข้างเคียงเพียงเล็กน้อย แต่หากรู้สึกมีอาการผิดปกติใดๆ ให้รีบปรึกษาแพทย์
  • ยาเป๊ป หากลืมทานบ่อย ๆ ขาดยาหลายวัน ให้รีบปรึกษาแพทย์ หรือในระหว่างทานห้ามหยุดยาเอง
  • ยาเป๊ป หากทานหมดตามกำหนดแล้ว ควรกลับไปตรวจเลือดอีกครั้ง เพื่อเช็คว่าคุณไม่ติดเชื้อเอชไอวี
  • ยาเป๊ป สามารถป้องกันเอชไอวีได้ แต่ไม่สามารถป้องกัน โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ ได้

ถึงแม้ยาเป๊ป (PEP) จะช่วยในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีได้ แต่ก็ไม่มีอะไรที่แน่นอน 100% ดังนั้น สิ่งสำคัญคือ การป้องกันตัวเอง ไม่ให้มีโอกาสรับเชื้อเพิ่มเติมระหว่างที่ทานยาต้านไวรัสฉุกเฉินอยู่ และควรใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ไม่ควรใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น และคำนึงถึงปัจจัยเสี่ยงที่อาจทำให้ติดเชื้อได้ เช่น การมีเพศสัมพันธ์ที่ขาดสติ มึนเมา การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือใช้สารเสพติด เป็นต้น

เว็บไซต์ของเราใช้คุกกี้เพื่อทำให้คุณพบกับความแตกต่างจากผู้ใช้อื่น ๆ ของเว็บไซต์ของเรา Cookies policy ทั้งนี้เพื่อช่วยให้เราสามารถส่งมอบประสบการณ์ ที่ดีเมื่อคุณติดตามเนื้อหาในเว็บไซต์ของเราและยังช่วยให้เราในการปรับปรุงเว็บไซต์ของเราอย่างต่อเนื่อง เมื่อคุณใช้งานเว็บไซต์ของเรา ถือว่าคุณได้ยินยอมให้เราใช้คุกกี้ Cookie settings

ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว

ยอมรับทั้งหมด
จัดการความเป็นส่วนตัว บันทึกการตั้งค่า